Ətir – qadının imzasıdır. Amma bu imza kağızda deyil, havadadır. Görünmür, amma qalır. Unudulmur, amma izah olunmur.”
Giriş: Ətrin səssiz dili
Bəzən bir otağa girən qadın heç bir söz deməz. Amma otaq onun gəldiyini bilər. Bu tanınma nə səsdir, nə baxış. Bu, ətirdir.
Ətir – görünməyən, amma hiss edilən bir izdir. O qadının keçmişindən gəlir, bu günündə yaşayır, gələcəyinə toxunur.
Bəziləri üçün ətri seçim etmək bir vərdişdir. Amma qadınlar üçün bu bir emosiya, ruh halı və şəxsiyyətin sirli formasına çevrilir. Qadın nə geyindiyini unuda bilər, amma hansı ətiri sıxdığını unutmur. Çünki bu onun daxili aləminin səssiz tərcüməsidir.
1. Ətir – ilk iz, son yaddaş
İlk tanışlıqda bir baxış qədər, bəlkə də ondan da əvvəl – qoxu qalır. Bəzən bir qadın illər sonra yalnız bir ətirlə xatırlanar.
“Onun iyini heç vaxt unuda bilmədim...” – deyərlər.
Bu təsir təkcə fiziki deyil. Qadının ətiri – onun özü haqqında danışmadan söylədiyi ilk cümlədir.
İstər klassik, istər şirin, istər kəskin, istər tüstülü notlarla – hər bir ətir qadının daxili mənini daşıyan bir hekayədir.
2. Ətir seçimində qadın – özünü tanıyır
Qadın ətir seçərkən vitrindəki şüşələrə deyil, öz hisslərinə baxır.
– Təravətli sitrus notları seçirsə, bəlkə də içindəki sadəliyi yaşadır.
– Ağır şərq ətirləri onu güclü və sirli göstərmək istəyidir.
– Çiçək notları onun içindəki romantikanın əksidir.
– Dəri və tütün tipləri isə onun sərhədləri pozduğunu göstərir.
Ətir seçimində qadın heç də başqasına xoş gəlmək üçün deyil, özünə aid olanı tapmaq üçün hərəkət edir.
3. Hər qadının bir “ətri” olur – hətta olmaya da
Bəzi qadınlar ömür boyu eyni ətiri istifadə edir – bu, sabit bir kimlik deməkdir.
Digərləri isə tez-tez dəyişir – özünü tapmaq, yenilənmək və təzələnmək arzusu ilə.
Bəziləri isə ümumiyyətlə ətir sıxmır – bu, bəzən özünü gizlətmək, bəzən isə təbiiliyi qorumaq istəyidir.
Yəni qadının ətri, yaxud ətrsizliyi – hər biri özlüyündə bir mesajdır.
4. Ətir – qadının yazılmamış gündəliyidir
Ətir qadına görünməyən xatirə defteri kimidir.
– O ətiri sıxdığı gün bəlkə bir ayrılıq yaşayıb.
– Başqa biri sevildiyi günü ona bağlayıb.
– Bir başqasını itirəndə qoxusunu dəyişib.
Bu zaman ətir təkcə qoxu deyil – duyğu daşıyıcısıdır. Qadın hər sıxışda bir xatirəni canlandırır. Hər nəfəsdə bir duyğu dirilir.
5. Gündəlikdə olan ətir – qadının “müharibəsiz qalxanı”
Bəzən qadın üzərinə ətir sıxanda bu onun üçün zireh olur. Özünü gücsüz hiss etdiyi günlərdə o, ətirlə özünə güvən qatır.
Bir addım atanda, bir qərar verəndə, iş görüşməsinə gedəndə və ya sadəcə özünü itirməmək üçün o qoxunu üzərinə çəkir. O, öz qoxusunu özü ilə daşıyaraq mövcudluğunu təsdiqləyir.
6. Qadınlar və fəsillərin ətri
Qadınlar çox vaxt fəsillərlə birlikdə ətir dəyişirlər.
Yazda – təravətli və çiçəkli notlar,
Yayda – yüngül və meyvəli,
Payızda – odunsu, ədviyyatlı,
Qışda – dərin, mistik və isti notlar...
Bu fəsil dəyişiklikləri təkcə iqlimə uyğun deyil – qadının daxili fəsillərinin də dəyişməsidir. Onun iç dünyası hər ay bir az yenilənir. Ətir də bu ruh dəyişikliyinə cavab verir.
7. Ətir – qadının təkliyə qoyduğu möhür
Ətir bəzən qadının öz-özünə sarılmasıdır. Evdə tək olanda belə sıxılan ətir – özünü unutmaq istəməməkdir.
Kimsə görməyəcək, kimsə iyləməyəcək – amma qadın o qoxunu hiss etmək istəyir. Çünki o ətir ona “hələ varam” demə fürsəti verir.
Ətir – qadının səssiz gündəliyinə yazılmış bir cümlədir:
“Bu gün də özüm üçün yaşadım.”
8. Ətir və sevgi – yaddaşın sirri
Sevgidə ətirin rolu böyükdür. Bir qadının sevdiyi şəxsə yaxınlaşdığı an onun üzərində olan ətir bir ömür yadda qalır.
Hətta illər sonra belə, o ətiri küçədə hiss etdikdə qəlbi sıxılar.
Bu təsir “ətrə düşmək” deyil, hissə toxunmaqdır. Ətir burada duyğuya çevrilir. Qadının sevgisi bəzən dodağında yox, qoxusunda yaşayır.
9. Qadınlar arasında ətrin sirli müharibəsi
Qadınlar bəzən fərqinə varmadan bir-birini ətir ilə rəqabətə çəkir.
– Biri deyir: “Bu ətir çox qadına yaraşmaz.”
– Digəri deyir: “Mənim ətirim mənə aiddir.”
Bu zaman ətrin özü şəxsiyyətin bir sərhədi olur. O, bölünməz, təkrarolunmaz və yalnız birinə aid olmalıdır. Qadınlar ətri şəxsi kimlik, fərqlilik və görünməyən təbəqələşmə vasitəsi kimi hiss edir.
10. Ana qoxusu – övladın yaddaşında əbədi qalan ətr
Ən güclü qoxu yaddaşı – ana qoxusudur. Hər uşaq üçün anasının qoxusu dünyanın ən güvənli qoxusudur.
Qadın ana olduqdan sonra artıq təkcə özünü deyil, başqasının yaddaşında da bir qoxu olaraq yaşayır.
Bu əbədi bir izdir. O, parfüm olmaya da bilər – sabun, saç kremi, südlü bir paltardan gələn bir incə qoxu... Amma o, sevgidir.
Nəticə: Ətir – qadının havaya yazılmış imzasıdır
Qadın danışmadan, izah etmədən, heç toxunmadan da öz varlığını ifadə edə bilir. Onun ətri – gözəgörünməz iz, görünməyən söz, unudulmayan nəfəs kimi yaşayır.
Ətir qadın üçün nə sadəcə gözəllik, nə də dəbdir. Bu onun özünə toxunma, özünü xatırlatma və içindəki qadını susdurmamaq formasıdır.
Və bir gün onun yerinə başqa biri gələndə belə, o otaqda qalacaq tək şey – ətrinin izi olacaq.