Zaman dəyişir, qız böyüyür, ana susur… Amma səssizliyin içində iki fərqli dövr danışmağa başlayır.
GİRİŞ: QİZ VƏ ANANIN AYRI DÜNYALARI
Ana ilə böyüyən bir qızın həyatı ziddiyyətlərlə doludur. Eyni evdə, eyni süfrədə böyüyən iki qadın – biri həyatı öyrətməyə çalışır, digəri isə həmin həyatın fərqli versiyasını yaşamaq istəyir. Ana "bizim vaxtımızda" deyir, qız isə "indi belə deyil" cavabını verir.
Bu qarşıdurma bəzən sevgidən doğan münaqişəyə, bəzən də nəvazişlə dolu sükuta çevrilir. Bəs bu fərq nədən qaynaqlanır? Zamanmı fərqlidir, yoxsa insan özü?
I. SOSİAL MÜHİTİN DƏYİŞMƏSİ: QAPALI CƏMİYYƏTDƏN AÇIQ DÜNYAYA
Ana nəslinin böyüdüyü dövr:
-
Qadının əsas rolu: Ana, həyat yoldaşı, evdarlıq.
-
Söz demək hüququ az.
-
Təhsilə və karyeraya münasibət mühafizəkar.
Qız nəslinin yaşadığı dövr:
-
Qadının rolu: Peşəkar, müstəqil, lider.
-
Sosial media, informasiya bolluğu.
-
Şəxsi azadlıqların ön planda olması.
Ana “qonşu nə deyər?” deyə düşünərkən, qız “özümə nə deyərəm?” deyə qərar verir.
II. PSİXOLOJİ DİNAMİKALAR: NƏZARƏT, SEVGİ VƏ ANLAŞILMA
Ana:
-
Qızını qorumaq istəyir, çünki dünya ona sərt görünür.
-
Onun böyüdüyü mühitdə "itaət", "səbir", "gözləmək" öyrədilib.
-
Sevgi vasitəsi ilə nəzarət etməyə çalışır.
Qız:
-
Onun dünyasında "azadlıq", "özünü tapmaq", "özgür seçim" dəyərlidir.
-
Ana sevgisinin içindəki nəzarəti boğucu sayır.
-
“Ana məni anlamır” – deyə düşünür, amma bəzən o da anasını anlamır.
Bu fərqli psixoloji kodlaşma münasibətdə emosional uçurum yaradır.
III. TEXNOLOGİYA NƏSİL FƏRQİNİ KƏSKİNLEŞDİRİR
Ana üçün məktub yazmaq, telefonla danışmaq təmasdır.
Qız üçün isə WhatsApp, emoji, "seen" – ünsiyyətin formasıdır.
Ana deyir: “Sənə baxıram, amma gözündə telefon var.”
Qız deyir: “Ana, sən mənə baxırsan, amma məni duymursan.”
Texnologiyanın sürətli ritmi ilə dəyişən emosional ünsiyyət forması, analarla qızlar arasında emosional sinxronu pozur.
IV. TƏRBİYƏDƏ FƏRQLİ YANAŞMALAR
Ana nəslində:
-
Qadın sakit olmalıdır.
-
Sual vermək əxlaqsızlıq sayılır.
-
Evdən gec çıxmaq olmaz.
Qız nəslində:
-
Sual vermək inkişafdır.
-
Sakitlik yox, dialoq vacibdir.
-
Hərəkət azadlığı tələb olunur.
Ana: “Bizim vaxtımızda belə deyildi.”
Qız: “Demək, dəyişmək zamanıdır.”
Bu fərqli tərbiyə yanaşmaları qarşılıqlı yanlış anlamalara səbəb olur.
V. SEVGİNİN DİLİ DƏYİŞİR
Qız sevilmək istəyir, amma necə?
-
"Ana, mənə inandığını hiss etdir."
-
"Məni müqayisə etmə, qəbul et."
-
"Məni yuxarıdan yox, bərabər bax."
Ana sevir, amma necə?
-
“Dərsini oxu, kimsəyə güvənmə, özünü qoru.”
-
"İcazə vermirəmsə, səninçün deyirəm."
-
"Özün üçün yox, ailən üçün yaşa."
Bu fərqli sevgi dilləri niyyətlə nəticənin üst-üstə düşməməsinə səbəb olur.
VI. AKADEMİK VƏ PEŞƏKAR GƏLİŞİM: FƏRQLİ YOLLAR
Ana üçün ali məktəb nadir uğur idi, karyera isə çox az qadının taleyinə yazılmışdı.
Qız üçün isə:
-
Universitetə girmək əsas yox, başlanğıcdır.
-
Karyera qurmaq qadınlığın əleyhinə deyil, onun gücüdür.
-
Qadın ailə qura da bilər, öz işini də.
Bu zaman ana "getmə", qız isə "öz yolumu tapım" deyir.
VII. DİN, ƏXLAQİ DƏYƏRLƏR VƏ ZAMANIN YORUMU
Ana:
-
Dini və əxlaqi məsələlərdə daha klassik düşünür.
-
“Namaz qılmayan, oruc tutmayan yolunu azıb” düşüncəsi daşıya bilər.
Qız:
-
Allahı fərqli anlayır – sevgi, mərhəmət, fərdi təcrübə üzərindən.
-
Namaz qıla bilər, amma bunu ailəyə sübut üçün yox, öz içi üçün edər.
Bu fərqli dindarlıq şəkli ən yaxın münasibətlərdə belə narazılıq yarada bilər.
VIII. AİLƏ VƏ SEÇİMLƏR: KİMƏ EVLƏNMƏLİYƏM?
Ana:
-
“Qız ailə qurmalıdır.”
-
“Əsas odur ki, oğlan yaxşı ailədəndir.”
Qız:
-
“Əsas odur ki, mənə dəyər versin.”
-
“Sevgi olmadan qurulan ailə, qəfəsdir.”
Ana məcburiyyəti "qəbul", qız isə "qurbanlıq" kimi görür.
IX. ANA İLƏ QIZ ARASINDA DANIŞILMAYAN SÖZLƏR
Ən dərin münaqişələr susqunluqdan doğur.
-
Qız: “Ana, məni eşit!”
-
Ana: “Qızım, məni unutma!”
Əslində ana ilə qız bir-birini sevir, amma fərqli dillərdə danışır. Hər ikisinin içində sevgi var, amma bu sevgi tez-tez hərf səhvlərinə yol verir.
X. NECƏ YAXINLAŞA BİLƏRİK?
-
Dinləmək – amma doğrudan dinləmək
-
Tənqid etmədən, təhlil etmədən.
-
-
Təcrübəyə hörmət – hər iki tərəf üçün
-
Ana təcrübəsi, qız isə yeni zamanın səsi.
-
-
Birgə fəaliyyətlər
-
Birlikdə film izləmək, kitab oxumaq, dialoq açmaq.
-
-
Gündəlik minnətdarlıq
-
“Ana, bu gün sənə görə minnətdaram.”
-
“Qızım, səni olduğu kimi qəbul edirəm.”
-
NƏTİCƏ: FƏRQLİYİMİZ GÜCÜMÜZDÜR
Ana ilə qız arasında nəsil fərqi qaçılmazdır, amma bu fərq münaqişə səbəbi deyil, zənginlik mənbəyi ola bilər.
Qız anasını dəyişməyə məcbur etməməlidir, ana da qızını köhnə qəliblərə salmamalıdır.
Ən böyük sevgi – fərqlilik içində birlik tapmaqdır.
OXUCUYA SUAL:
-
Ana ilə münasibətinizdə ən çox hansı mövzularda çətinlik yaşayırsınız?
-
Zamanla ananızla münasibətiniz necə dəyişib?
-
Sizcə bu fərqlər daha çox problem yaradır, yoxsa öyrədir?
Fikirlərinizi bizimlə bölüşün – SEFEQ.COM sizindir, səsləriniz burada görünür.