Həyatınızda etməyi arzuladığınız hansısa bir addımı qorxu səbəbilə ertələdiyiniz olubmu? İnsanların əksəriyyəti üçün cavab bəli olacaq. Biz çox zaman içimizdəki qorxuları tək bir böyük qorxu kimi qəbul edirik — halbuki həyatımıza mane olan çoxsaylı və müxtəlif qorxular mövcuddur. Ən vacibi isə budur: onların hər biri üzləşdikcə zəifləyir və addım-addım aradan qaldırıla bilir.

Qorxu — potensialımızı tam şəkildə həyata keçirməyimizə mane olan görünməz baryerdir. Bu məqalədə insanların ən çox yaşadığı 10 fundamental qorxu və onların öhdəsindən gəlməyin yolları izah olunur.

1. Uğursuzluq qorxusu

Uğursuzluq qorxusu insanların həyatlarını məhdudlaşdıran ən yayılmış psixoloji blokdur. Uğur yüksək dəyər kimi təqdim olunan bir cəmiyyətdə səhv etmək, yıxılmaq və tənqid olunmaq qorxusu çoxlarını ilk addımı belə atmamağa məcbur edir.

Entoni de Melonun məşhur sözləri bunu mükəmməl ifadə edir:

“Oxatan mükafat üçün deyil, sadəcə vurmaq üçün nişan alanda ən bacarıqlıdır. Mükafat işə qarışanda diqqəti bölünür və o, öz gücünü itirir.”

Uğursuzluqdan qorxduqca öz potensialımızı da boğuruq. Əsl inkişaf isə yalnız rahatlıq zonasından kənara çıxmaqla başlayır.

2. Uğurdan qorxmaq

Tanınmasa da, uğurdan qorxmaq ən real maneələrdən biridir. Uğur qəfil gəlir və həyatımızı kökündən dəyişə bilər. Bir çox insan uğurun özündən deyil, onu əldə edib sonra itirməkdən qorxur.

Həll yolu eynidir: həyatınızı başqalarının gözləntilərinə görə yox, öz yolunuza uyğun yaşamaq. Uğur da, uğursuzluq da inkişafın təbii hissəsidir.

3. İtirmək qorxusu

Zərər qorxusu — insan psixikasının ən güclü müdafiə mexanizmlərindən biridir. Bu qorxu səbəbilə qəzəb, hirs, narahatlıq kimi emosiyalar yaranır. Çünki beyin bizi “hər şeyi qorumağa” məcbur edir.

Bu qorxunun öhdəsindən gəlməyin yolu — sahib olduğun şeylərdən yapışmaq yox, onların dəyərini hiss edərək yaşamaqdır. Əlin boş olanda həyat daha aydın görünür.

4. Mühakimə olunmaq qorxusu

İnsanların fikrindən qorxmaq — ən dağıdıcı emosiyalardan biridir. O, insanı qabığa salır, hədəflərdən uzaqlaşdırır və potensialı boğur.

Məşhur “Adam, oğlan və eşşək” hekayəsi bunu gözəl sübut edir:
Hər kəsi razı salmaq mümkün deyil. Nə etsəniz, kiminsə xoşuna gəlməyəcək.

Bu həqiqəti qəbul edən insan azad olur.

5. Şəxsiyyəti itirməkdən qorxmaq

“Şəxsiyyət” adlandırdığımız şey çox vaxt beynimizin yaratdığı hekayələr toplusudur: kimik, nəyin tərəfdarıyıq, nəyə qadiriq. Lakin bu hekayələr çox vaxt bizi məhdudlaşdırır.

Məsələn:

• “Mən utancaq adamam, tanımadığım insanlarla danışa bilmərəm.”

• “Mən daim işləyən məhsuldar maşınam, istirahət etməyə haqqım yoxdur.”

Bu düşüncələr sizi real imkanlardan məhrum edir. Şəxsiyyət elastik olmalıdır — rigid deyil.

6. İdarəçiliyi itirmək qorxusu

Bir çox insanlar rahatlığı irəliləyişlə səhv salır. Halbuki inkişaf yalnız kontrol hissəsini buraxanda başlayır. Eyni səviyyəni təkrar-təkrar oynayan video oyun oyunçuya nə qədər cansıxıcı gəlirsə, eyni həyat dövrü də bizi yorur.

Həqiqət budur: həyatın böyük hissəsinə onsuz da nəzarət etmirik. Bunu anlamaq qorxunu zəiflədir.

7. Zaman qorxusu

Zaman çatışmazlığı qorxusu — müasir insanın ən yeni psixoloji problemidir. Günün kifayət etməməsi, həyatın sürətlə keçməsi hissi insanı daim tələsdirir.

Bu narahatlıq bizi zövq almalı olduğumuz anlara belə mane edir.
Həll yolu: vaxtın mənasını yenidən müəyyənləşdirmək, real prioritetlər yaratmaq və enerjini aparan yayındırıcıları kəsməkdir.

8. Gerçək “öz”ünü görməkdən qorxmaq

Araşdırmalara görə insanların 70%-i həyatında azı bir dəfə “dələduz sindromu” yaşayır — özünü dəyərsiz hiss etmək, nailiyyətləri təsadüf hesab etmək.

Bu qorxunun yaranmasının səbəbi sadədir: özümüzü ən yaxşı tanıyan bizik. Hamımızın gizli çatışmazlıqları var. Bu universal həqiqəti qəbul etmək insanı azad edir.

Özünüzü qəbul etmək — inkişafın başlanğıcıdır.

9. Biliyi və tanış olanı itirmək qorxusu

İnsan bilinməyəndən deyil, bildiyi şeyləri itirməkdən qorxur. Çünki qədim dövrlərdə bilinən hər itki ölüm təhlükəsi demək idi. Bu instinkt hələ də beynimizdə yaşayır.

İntellektual ağıl isə fərqli düşünür:
İtkilər bəzən inkişaf üçün zəruridir.

Hansı ağılın üstün gəldiyi — sizin seçimlərinizdən asılıdır.

10. Sonrakı şeylərdən (ölümdən) qorxmaq

Bu, insanlığın ən qədim və universal qorxusudur. Ölüm haqqında düşünməmək üçün çoxları diqqətini başqa şeylərə yönəldir. Amma yalnız bu həqiqəti qəbul etdikdə qorxu gücünü itirir.

Əksinə, bu dərk insana daha məsuliyyətli və daha mənalı yaşamaq imkanı verir. Həyat qısadır — onu qorxuya sərf etmək vaxt itkisi deyilmi?

Nəticə — ən böyük qorxunu necə dəf etməli?

Hər qorxu — həyat yolunda görünən bir maneədir, lakin onların hər biri tanındıqca və üzərinə getdikcə dağılır. Qorxu təbiidir, amma həyatınızı idarə etməli deyil. Hər addımda özünüzü bir az daha yaxşı tanıdıqca, ən böyük qorxunuz belə kiçilib yoxa çıxacaq.