I. Giriş: Statistikadan Gizlənən Əllər
Hər il beynəlxalq qurumlar uşaq əməyə ilə bağlı statistika açıqlayır: 160 milyon uşaq işləyir. Amma bu rəqəmlər sadəcə soyuq statistikadır. Çünki uşaq əməyə sadəcə say deyil, susdurulmuş uşaqlıq, pozulmuş uşaq haqqı, itirilmiş gülüşlərdir.
II. Uşaq Əməyinin Reallığı
-
Uşaq əməyə qərbdə tərsxana, şərqdə tikili, Afrikada mədən, Asiyada tikanlı pambıq tarlası deməkdir
-
Bu uşaqlar qanunla qorunsa da, praktikada ailənin qazanc vəsitəsidir
-
Onlar əksər hallarda təhsil almır, tibbi yardım görmür
III. Statistikadan Artıq: İnsan Hekayələri
-
9 yaşlı Samira şüşə qab toplamaqla bacısını doyurur
-
11 yaşlı Orxan ayaqqabı təmir edir, amma öz ayaqqabısı yoxdur
-
13 yaşlı Leyla ərə verilib, bəs onun uşaqlığı hanı?
IV. Uşaq Əməyinin Fəsadları
-
Fiziki: əzilmə, onurğa problemi, çox erkən yorğunluq
-
Sosial: təhsil çatışmazlığı, məhdud gələcək imkanları
V. Niyə Hələ Də Davam Edir?
-
Valideyn yoxsulluğu
-
Qanunlardakı boşluq və korrupsiya
-
Ucuz əmək gücü tələbi
-
Cəmiyyətin "kiçik işlər üçün uşaq da olar" dəyər tərəfkeşliyi
VI. BMT, UNICEF və Şəxsi Tədbirlər
-
Qanunlar tətbiq edilmədikcə, qəbul olunmuş konvensiyalar kağızda qalır
-
Bəzi ölkələrdə uşaq əməyini azaltmaq üçün kredit şərtləri qoyulub
-
Yaxşı nümunə: Banqladeşdə təhsil şərtləndirilməklə azaldılma prosesi başlayıb
VII. Azərbaycan Reallığı
-
Rəsmi statistikaya görə uşaq əməyə 5% civarındadır, amma qeyri-rəsmilər real həyatı aşkar edir
-
Təhsil üçün deyil, qazanc üçün işə cəlb olunan uşaqlar mövcuddur
-
"Kömək etsin deyə" tərzi hələ də ailələr arasında yayğındır
VIII. Epiloq: Uşaqlıq Birləşik Gülüşü Olmalıdır
Uşaq əməyə uşaqdan gülüş alır.
-
O uşaqlar ki, oyuncağı yox, oraqladığı pambıq var
-
O uşaqlar ki, dəftəri yox, əlini qanadır
-
O uşaqlar ki, qələm tuta bilmədiyi əllərində çəkic tutur
Onlar statistik deyil. Onlar səs, qoxu, ad, addım olan uşaqlardır.
Sonda Oxucuya Sual:
Bir oyuncaq az alaraq bir uşaq oxuda bilsək, nə çox uşaq gülərdi, deyilmi?
Fikirlərini yaz – Shefeq.com uşaqlığı gülüşlə qorumaq üçün var.