I. BAŞLANĞIC: Şamlar, Dua və Sönən İşıqlar

Film susqunluq içində başlayır.
Bir cüt əllər, titrəyən bir kibriti yandırır. Şamların üstündə işıq oynayır. Kadr dəyişmədən, dua oxunur — bu səhnə bizi 1930-cu illərin əvvəlindəki Polşa yahudilərinin həyatına aparır.
Sükutun içində yalnız şamın cızıltısı və dua səsi eşidilir.
Şamlar tədricən sönür, tüstü qalxır və ekran qaralır: insanlığın qaranlıq dövrünə giriş.

II. VARLIQ SƏHNƏSİ: Oskar Schindler Arenaya Daxil Olur

1939-cu ilin Krakov şəhəri.
Alman ordusu şəhəri işğal edib, küçələrdə nasist bayraqları dalğalanır.
Bu müharibə xaosunun içində bir adam var — Oskar Schindler.
Tərtəmiz geyimli, xarizmatik bir şəxs. Gözləri parlayır. O, restoranlara girir, zabitlərlə dostlaşır, axşam yeməklərində onlara içki ısmarlayır, qadınlarla flört edir.
Oskar şüurlu şəkildə öz şəbəkəsini qurur: planı var — müharibədən pul qazanmaq.

İlk görüntülərdə o, parlaq kostyum geyinir, konyak içir, siqar çəkir və tanımadığı insanlarla qısa müddətdə yaxınlıq qurur.
Oskarın ilk təsviri – qəddar dünya içində ağıllı bir oyunçu.

III. KRACOW GETTOSU: İnsanların Divara Qısılması

Filmin tonunu dəyişən səhnə:
Krakovda yahudilər gettoya sıxışdırılır.
İnsanlar mallarını itirir, küçələrdə sarsılır, gözlərində qorxu və ümidsizlik var.
Körpələr, qadınlar, yaşlılar — hamısı bir yük kimi daşınır.

Bu səhnələrdə kameranın tərpənişsiz çəkilişi dəhşətin dərəcəsini artırır:
Sanki biz də o insanların arasındayıq.
Oskar bütün bunları seyr edir — maraqla, lakin hələlik soyuqqanlı şəkildə.

IV. STERN — MÜHASİB İLƏ TANIŞLIQ

Oskar zavod açmaq istəyir.
Ucuz işçi qüvvəsinə ehtiyacı var.
Bu məqsədlə o, yahudi icmasından savadlı bir adam tapır — Itzhak Stern.

Stern mühasibdir, lakin o həm də yahudilərin qeyri-rəsmi liderlərindən biridir.
Onun gözü Schindleri ehtiyatla izləyir:

• Bu adam kömək edəcək, yoxsa satacaq?

Oskar Sternə təklif edir: sən mənim işlərimi idarə edəcəksən, sən də işsiz yahudilərə "işçi statusu" verəcəksən — həyat biletidir bu.

Stern razılaşır.
Beləcə ilk siyahı yazılmağa başlanır.

V. SCHINDLERİN İLK ADDIMLARI: İnsanlıq Hələ Oyandımı?

Başlarda Schindler hələ tam qəhrəman deyil.
O, sərt bir iş adamıdır. İşçilərin adını belə öyrənmir.
Onlar onun üçün məhsuldarlıqdır, statistikadır.
Lakin bir hadisə hər şeyi dəyişir:
O, bir işçisinin oğlunun ölüm xəbərini alır.
İlk dəfə Oskarın üzündə peşmanlıq görünür.
Vicdanın səsi, kiçik də olsa, oyanır.

VI. GETTONUN QƏTLİAMI: Qırmızı Palto

1943-cü il.
Getto tamamilə boşaldılır.

Nasistlər küçələrə dolur.
Qadınlar sürüyərək aparılır, körpələr anasının qucağından zorla alınır.
Yaşlılar küçənin ortasında vurulur.

Bu səhnələrdə kamera dəhşəti hiss etdirmir — yaşadır.

Oskar bir təpədən bu mənzərəni izləyir.
Birdən o, kiçik bir qızı görür: qırmızı palto geyinib.
Yeganə rəngli görüntüdür.
Oskar baxır və dərk edir:
Bu qız kimi minlərlə insan məhv edilir.

Qızın qırmızı palto içində qaçışı, gizlənməsi və nəticədə bir yığın cəsəd içində tapılması...
Schindlerin ruhu titrəyir.
İnsanlığı tam oyanır.

VII. AMON GÖTH – ŞƏRİN ÜZÜ

Düşərgə komandiri Amon Göth — filmin ən qorxulu obrazıdır.
O, gündəlik olaraq pəncərədən yahudiləri snayperlə vurur.
Səbəb yoxdur. Əyləncə üçün öldürür.

Amonun tabeçiliyində olan işçilərə etdiyi zülm, qadınlara etdiyi zorakılıq filmdə çılpaq şəkildə göstərilir.

Oskar onunla dost münasibətdə qalır — yalnız işçilərini qorumaq üçün.
Bu iki adam – bir tərəfdə vicdanın parıltısı, digər tərəfdə təmiz şər.

VIII. SIYAHI: HƏYATIN QURTULUŞ YOLU

Stern və Oskar artıq açıq-aşkar həyat uğrunda mübarizə aparırlar.
Stern siyahını tərtib edir:

• kim həkimdir

• kim mühəndisdir

• kim faydalıdır.

Əslində hamı insandır, amma nasist sistemində “faydalı” olmaq yaşamaq deməkdir.

Siyahı böyüyür.
İnsanlar üçün viza rolunu oynayır.

Hər bir ad — bir həyatdır.

IX. ÖLÜM DÜŞƏRGƏSİ TƏHLÜKƏSİ

Bir səhv nəticəsində qadın işçilər Auschwitz-ə göndərilir.
Qadınlar dərhal qaz otaqlarına aparılır.
Səhnə çox gərgindir:
Qapılar bağlanır, çılpaq qadınlar panik içindədir.
Ancaq bu dəfə "duşdan" su gəlir — qaz yox.

Oskar dərhal müdaxilə edir.
İkiqat rüşvət verir.
İşçilər geri gətirilir.

Bu səhnədə tamaşaçı nəfəsini tutur.
Qurtuluş bir anlıqdır.

X. FİNAL: Oskarın Çöküşü və Qələbəsi

Müharibə bitir.
Oskar zavodda toplanan işçilərinə deyir:

• Siz azadsınız.

• Mən isə qaçmalıyam.

İşçilər Oskara hədiyyə verirlər:
Qızıldan hazırlanmış bir üzük.
İçində bu yazı var:

“Bir nəfəri xilas edən, bütün bəşəriyyəti xilas etmişdir.”

Oskar ağlayır:

• “Bu maşını satsaydım, daha beş nəfər...”

• “Bu siqar qabını satsaydım, bir nəfər daha...”

Bu, peşmanlıq dolu, lakin eyni zamanda insanlığın ən parlaq anıdır.

XI. REAL HƏYAT: Schindlerin Mirası

Film real həyatda "Schindler's Jews"un məzar başında dua etməsi ilə bitir.

Onların sayəsində bu gün 6000-dən çox nəslin yaşadığı göstərilir.
Film bu mesajla bağlanır:

"Bu dünyada bir həyat xilas etmək, bir dünyanı xilas etmək kimidir."

 NƏTİCƏ

"Schindler's List" — yalnız tarix dərsi deyil, vicdanın fəryadıdır.
Ən qaranlıq vaxtlarda belə bir insanlıq şüasının necə möcüzə yarada bildiyinin sübutudur.
Hər səhnə, hər baxış, hər nəfəs — tarix qarşısında səssiz bir fəryaddır.

SUAL:

Sən olsaydın, öz həyatını riskə atıb başqa insanların həyatını xilas edərdinmi?

SHEFEQ.COM-un RƏYİ:

"Schindler's List" bizə göstərir ki, tək bir insanın seçimi bir millətin taleyini dəyişə bilər. Ən qaranlıq zamanlarda belə vicdanın səsi susmamalıdır. Hər kəsin içində bir Schindler yatır; onu oyatmaq isə cəsarət tələb edir."
SHEFEQ.COM