Giriş: Səmadan Yerə Enən Ruhlar
Bəzən elə bir insan doğulur ki, onun adı təkcə pasportda deyil, tarixdə yer alır. Onlar adi deyildilər – ulduzlar kimi parladılar və parlayaraq tarixin axarını dəyişdilər. Bu yazı, zamanın dönmə nöqtələrində qərarları ilə dünyanı dəyişən 10 fərqli insanın hekayəsidir. Onlar ulduzdular – yerə enmiş və yol göstərmiş ruhlardır.
I FƏSİL: Fikirlə Silahdan Güclü Olanlar
1. Sokrat (e.ə. 469–399) – Susdurula bilməyən ağıllı adam
Sokrat heç bir kitab yazmadı. Amma bütün fəlsəfə onun ətrafında dövr edir. “Bilirəm ki, heç nə bilmirəm” – deməklə minilliklər boyu düşüncənin əsasını qoydu. Ona zəhər içirtdilər, amma düşüncələrini öldürə bilmədilər.
Onun ulduzu ölümə yox, sonsuzluğa doğrudur.
2. İbn Sina (980–1037) – Ağlın şəfası
Şərqdə doğulan, Qərbi heyran edən həkim və filosof. "Əl-Qanun fit-Tibb" əsəri 600 il Avropada dərs vəsaiti oldu. O, insan bədəninin xəritəsini çəkdi, amma həm də ruhun dərinliklərini araşdırdı.
Elmlə Tanrıya çatan bir alim idi.
II FƏSİL: Ədalət Uğrunda Alovlananlar
3. Hz. Hüseyn (625–680) – Dəyişiklik qanla yox, haqlılıqla gəlir
O, döyüşə güc üçün yox, prinsip üçün getdi. Kərbəla çölündə şəhid oldu, amma bir ümmətin vicdanına çevrildi. Onun qiyamı zamanın ədalət simvoluna çevrildi. Çünki o, yaşayaraq yox, şəhid olaraq qaldı.
Bəzi qələbələr sükutdadır, susmaqla danışır.
4. Martin Lüter King (1929–1968) – “Bir arzum var” deyərək tarix yazdı
O, irqçiliyin qaranlığında bir ümid çırağı idi. Silahsız idi, amma sözləri silahdan iti idi. “I have a dream” nitqi bir millətin ruhunu silkələdi. O, ölümsüz oldu, çünki insan haqları uğrunda yaşadı və öldü.
Zəncir sındıran bir səs idi.
III FƏSİL: Qadın Gücünün Simvolu Olanlar
5. Məryəm (Hz. İsa'nın anası) – Təmizliyin və səbrin zirvəsi
Adı Quranda surə olmuş yeganə qadın. Səssiz qaldı, amma hər şey dedi. Onun həyatı iman, izzət və qürur dərsidir. O, ilahi bir missiyanı daşıdı – bir ana olaraq tarix yazdı.
Güc, səssizliyin içində gizlidir.
6. Malala Yousafzai – Qələmi güllədən üstün tutan qız
Bir məktəbli qız idi. Oxumaq istədiyi üçün başından vuruldu. Amma sağ qaldı və daha da gücləndi. Nobel Sülh Mükafatını alan ən gənc insan oldu. Onun ulduzu təkcə Pakistanın deyil, bütün qadınların ümidinə çevrildi.
Səssizliyin içindən gələn üsyan.
IV FƏSİL: Elmlə Zamanı Əyənlər
7. Nikola Tesla (1856–1943) – Zamanın qabağında gedən beyin
Elektrik, maqnit, rabitə – onun ideyaları indiki texnologiyanın əsasını qoydu. Amma həyatı boyu mübarizədə idi. Onu anlamadılar. İndi isə texnologiyanın hər guşəsində onun izi var.
Onun ulduzu bu gün də yanır, çünki gələcəyə yazılmışdı.
8. Marie Curie – Qadının elmə verdiyi ad
İki dəfə Nobel mükafatı almış ilk insandır. Radium və polonium elementlərini kəşf etdi. Elmin uğruna sağlamlığını itirdi. Amma adı əbədiyyətə yazıldı.
Elm qadınla daha çox işıq saçdı.
V FƏSİL: İmperiyaların Qalxması və Dağılması
9. Mustafa Kamal Atatürk (1881–1938) – Xalqa öz varlığını xatırladan lider
İmperiyanın küllərindən respublika yaratdı. “Yurdda sülh, dünyada sülh” fəlsəfəsi ilə dövlətçilik qurdu. Qadınlara səs vermə hüququ, təhsil islahatı, əlifba dəyişiklikləri ilə xalqı oyaq etdi.
Atatürk təkcə dövlət qurmadı, bir xalqı yenidən doğurdu.
10. Nelson Mandela – Keçmişi bağışlayaraq gələcəyi quran adam
27 il həbsdə keçirdi. Amma içindəki barışa olan inancı sarsılmadı. Cənubi Afrikada aparteid sisteminə son qoydu. Siyasi qisas əvəzinə birlik çağırışı etdi. O, ulduz deyildi – səma idi.
Həbsxanada azadlıq tapdı.
Nəticə: Səmanın Səsi Yerə Düşəndə
Bu 10 şəxsiyyət – tarixə, zamana və insanlığa istiqamət verən ulduzlardır. Onlar parladıqları yerə işıq gətirdilər. Bəziləri yaşadı, bəziləri şəhid oldu, bəziləri unuduldu, amma izləri qaldı. Onların hekayəsi bizə göstərir ki, insan sadəcə bioloji varlıq deyil – o, zamanın mənasını daşıyan bir səsdir.
Əlavə: Sənin Ulduzun Hardadır?
Bəlkə bu yazını oxuyan kimsə də bir gün adını zamanın daşına yazacaq. Bəlkə sən də bir ulduzsan, sadəcə parlayacağın anı gözləyirsən. Unutma, hər böyük tarix bir kiçik qərarla başlayır.
Ulduzlar səma üçün deyil, yol göstərmək üçündür.